İDRAK MƏKTƏBİ

Archive for the ‘Müəllimdən müəllimə’ Category

Fatmaxanım  Cəlal  qızı  Bünyatova,

 «Idrak mektebi-İntellekt school””nin direktoru;

Yuliya İvan qızı Kərimova,

T. Həsənov adına 23 nömrəli tam orta məktəbin direktoru

Xülasə: Məqalədə dayanıqlı (dövlət tərəfindən dəstəklənən ) təhsilinhttps://journal.edu.az/2874-preschool-and-primary-education-ssue-4.html transformasiyasından, tam və qeyri-səlis təhsil modelindən söhbət gedir. Müəlliflilər qeyd edirlər ki, təlim prosesində fərdin təfək­kü­rü­nün hərəkətə gətirilməsi problemini həll etmək  üçün təlimin  öyrətmə və mənim­sə­mə məqsədi  öyrənmə və yaratma məqsədinə dəyişdirilməlidir. Bu məq­sə­də çat­­­­maq üçün təlim prosesində şagirdlərin mənimsədikləri biliklərin struktur qu­ru­­luşu məntiqi cəhətdən də­yiş­məlidir. Müəlliflər həmçinin vurğulayırlar ki, dayanıqlı təhsilin öyrətmə nəzəriyyəsini öyrənmə nəzəriyyəsi  ilə əvəz etdikdə təfəkkür hə­­rə­kətə gəlir. Bu hərəkəti J.Piajenin və L.Zadənin yaratdıqları təbii və süni idrak nə­zə­riyyələri əsasında  quranda  dayanıqlı təhsil sistemi transformasiya  olaraq  yeni bir təhsil modelinə –  “Tamlıq və qeyri-sə­lis təhsil modeli”nə  çevrilir. 

Фатма ханум Буннятова

Если бы не короновирус…

Как говорится нет худа, без добра. Никто не хотел бы, чтобы миллионы  учеников и студентов остались бы дома и  в отчаянии сложившейся  чрезвычайной ситуации спешно прибегнуть к дистанционному обучению.

Долгое время, пока всерьез на официальном уровне не  принималось ДО между профессионалами, понимающие суть и важность этого подхода шла, полемика  оценивания  разных технологических устройств,  применения  их. С каждым годом эти технологии менялись, усовершенствовались, но все- таки желаемого успеха не всегда получали, потому что в эти устройства, созданные искусственным интеллектом, вливали то содержание, тот контент, знания,  которые не были логически структурированы и нацелены на знания, умения и навыки

Пока обучение шло за закрытыми дверями,  учителя думали, что

учат, а ученики думали, что учатся.  Первые передавали готовые знания, а вторые, вынужденно сидя 45 минут перед учителем, часто мысленно отвлекаясь,  старались усваивать эти знания.  Теперь образование  перешло в виртуальную среду, оно стало открытым со своими недостатками  и для родителей,  и для общественности, и в тоже время свободным для выбора учеником. Поэтому требуется  новая методология, новые подходы, новые образовательные  технологии,  чтобы моделировать  знания, создать такую образовательную среду, в котором ученик был бы заинтересован, задействован в создании своих знаний.http://www.idrak-m.com/?page_id=731 Надо понимать, что если мы начали пользоваться устройствами с искусственным интеллектом, тогда для успешной работы этого устройства  мы должны моделировать знания механизмами искусственного интеллекта. А искусственный интеллект (Заде), это отражение естественного интеллекта (Пиаже)

Фатма ханум Бунятова

Молниеносный  переход от классно-урочный системы образования в цифровое образование эксперты  считают революцией в образовании. Особенный интерес вызывает  доклад Андрея Комиссарова Andrew Komissarov   https://www.youtube.com/watch?v=C3smRouM7vM «Цифровая трансформация образования».

Значимость  цифровизации образования, как составной части электронного государства  отражается в проекте е-государство Азербайджан и носит административный характер с сопутствующими  техническими оснашениями школ и подготовки педагогов для работы с этими устройствами.    В 2009 году впервые в истории применения искусственного интеллекта в образовании нами был сделано 2 доклада на международной конференции AİKT_2008 «Цифровая школа», «Целостное и нечеткое моделирование знаний» https://www.semanti дняcscholar.org/paper/Digital-school-Bunyatova-Bunyatova/3f0f511ceb62f1a574a2730b90604994e5cc09f0 С 2009 года  до сегодняшнегодня  на авторитетных международных конференциях учителями  г Баку были сделаны более 25 докладов на эту тему.  Очередная наша  работа в области цифровизации обучения, применения механизмов естественного и искусcтвенного интеллекта в образовании –это проект «Переход от научения к учению», который реализуется в школе №23 г. Баку с 2017 г.   Проведенная работа в рамках проекта отражена в книгах «Переход от научения к учению 2018», «Трансформация  устоявшейся  системы образования. Целостная и нечеткая модель образования-2019»  и в статье “Transformation of education system supported by the government. Integrity (whole) and fuzzy education model”.«Применение целостной и нечеткой логики в образовании»http://www.idrak-m.com/?p=5345

Фатма ханум Бунятова

  Этот урок был проведен в рамках проекта «Переход от научения к учению»  в экспериментальной школе №23 г. Баку.  Цель урока заключалась в том, чтобы выявить “может ли учитель, не проходя тренинги, следуя разработанному сценарию   урока, провести урок, в котором ученики строят свои знания.”

  Конструктивный урок начинается с объявления темы урока и цели урока. http://www.idrak-m.com/?page_id=731 Учащиеся должны знать, что они будут делать и в какой деятельности они будут работать на уроке. Так как конструктивный урок в основном интерактивный урок,  класс заранее делится на команды. Каждый вопрос обсуждается в команде и конечный ответ выносится на общеклассное обсуждение. 

Fatma xanım Bunyatova

Təhsil sistemində aparılan islahatların məqsədi  təhsil alanların  bir şəxsiyyət kimi böyüdərək, onların sabah kı günün tələblərinə uyğun  akademik,  intellektual , sosial  bilik və bacarıqlara yiyələnməsi və onları daim  inkişaf  etdirməsidir.

Fatma xanım Bunyatova

Bakının  T. Həsənov adına 23 nömrəli eksperimental məktəbində “Öyrətmədən öyrənməyə keçid” layihəsinin ikinci ilində məqsəd müəllimlərin  “Biliklərin tamlıq və qeyri səlis modelləşdirmə  — BTQSM texnologiyası ilə yaradılan  «Tamlıq və qeyri səlis Azərbaycan dili” proqramları ilə sərbəst olaraq konstruktiv dərsin dizaynını etmək, yaradıcı tapşırıqları hazırlamaq, onları qiymətləndirmək, şagirdlərin komandada təlim fəaliyyətlərinin çox strukturlu qurmaq ilə yanaşı şagirdlərin idraklarının inkişaf yolunu izləmək idi. Alternativ proqramda  diqqət şagirdlərin yazılı və şifahi nizamlı nitqlərinin inkişafına yönəldilmişdi. Bu inkişaf  şagirdlərin anlamlı təlim fəaliyyətində, bilmədikləri, başa düşmşdikləri hər bir  sözün mənasını, anlamını ortalığa çıxartmaq və onu suallaşdırıb aydın etmək istiqamətində gedir. Sual vermə və  sualları cavablandırmaq  bacarığı  vacib dil qabiliyyətlərindən  Read the rest of this entry »Baxış: 952

Təlimatlı təlim

Fatma xanım Bunyatova

«Öyrətmədən öyrənmə keçid» layihəsinin tədris prosesində tətbiq olunmasının ikinci ilinin  ortalarında iki müəllim layihəyə qoşulmaq istədiklərini bildirdilər. Layihə iştirakçılarının çox irəlidə olduqlarını nəzərə alaraq bu müəllimlərlə dərs zamanı intensiv olaraq təlimatlı təlim keçirildi.

Nədir təlimatlı təlim?

Təlimatlı təlimdə dərs zamanı müəllim ona göstərilən və öyrədilən formada dərs keçir. Bu forma xüsusi olaraq intensiv təlimə hazırlanmış “4 fəaliyyətli konstruktiv təlimdir”.  “4 fəaliyyətli konstruktiv təlimdə” hər bir fəaliyyətin məzmunu, müəllim və şagirdlərin bu fəaliyyətdə görəcək işlərin açıqlaması ilə yanaşı müəllimin və şagirdlərin gördükləri işin nəticəsi  nədən ibarət olduğu da göstərilibdir.  Dərsdə alınan nəticə yerində müzakirə edilərək korrektə edilir.

Təlimatlı dərsdə müəllim öncə komandalarda şagirdlərin təlim fəaliyyətini qurmağa öyrənir, və sinfin idarə edilməsi yollarını əyani şəkildə izləyir. Təlimatlı təlimdə, abstrakt yox real idarə etmə hərəkətlərin mənası açıqlandığı, bu hərəkətlərin işləkliyini real göründüyü üçün təlimin müəllimlər üçün keyfiyyət dərəcəsi yüksək olur.

2 sinifdə Mustafayeva Ş. Apardığı təlimatlı dərsdən fraqmentlər.

Mövzu “Odunçunun səhvi”

1-ci fəaliyyət mövzunun mənasının, məğzinin açılması idı. Bunun üçün müəllim Read the rest of this entry »Baxış: 1160

 Bakı şəhəri 23 №-li tam orta məktəbinin ibtidai sinif müəllimi

Taliyə Nəbiyevanın “Öyrətmədən öyrənməyə keçid»

layihəsi çərçivəsində  2-ci sinifdə nümayiş dərsi.

               Mövzu  “Şir və siçan”

Dərsin məqsədi:

-şagirdlərin şifahi və yazılı nitqlərini inkişaf etdirmək;

-şagirdlərin təxəyyüllərində  təmsil  surətlərinin yaradılması;

— komandada bir- birilərinə köməklik etmək bacarığını inkişaf etdirmək;

Dərsi öyrəniləcək   mövzunu  adını elan edəndən sonra şagirdlərin təxəyyüllərində “təmsil” obrazının yaranması üçün onların şeir, nağıl və hekayə haqqında biliklərini üzə çıxartmaq üçün sinfə sual verirəm. Read the rest of this entry »Baxış: 1494

Fatma khanim Bynyatova

Intellect school  Azerbaijan

fatmaxanum@rambler.ru

  Gulbala Salamov

Hacettepe University, Turkey

 g.salamov@gmail.com

Abstract  Rapid development of technology requires high intellectual and social skills from the growing generation. But it is impossible to acquire these skills mastered at school. One of the reasons is that the system requires only acquiring knowledge. Acquisition is the elementary level of cognitive activity, and even though ICT is used in this structure, high-level cognitive skills are not formed in students’ minds. ICT is based on the artificial cognition, and the content of the knowledge is constructed illogically i.e. from its parts to the whole content.Artificial intelligence was created by Lutfi-Zadeh. Piaget worked on the human beings’ ability of constructing cognitive skills in the cognitive theory. In order to form high level cognitive abilities in students’ minds, the model of artificial cognition and the model of natural cognition should be modeled and the knowledge should be placed logically in IFMK i.e. inthe model integrity and fuzzy model.

Biliklərin tamlıq məntiqi və qeyri səlis modellinin  modelləşdirmə texnologiyası

Abstrakt.Texnologiyanın surətlə inkişafı ənənəvi təhsil yanaşmalarında böyüyən nəslin əldə etdiyi bacarıqları bu inkişafı təmin etmir. Tələb olunan bacarıqlar isə: təhlil etmə, yaratma, biliyi bir səviyyədən o biri səviyyəyə çevirmə, biliklər üzrə əməllərin aparılması, komandada işləmək, məsuliyyətli olmaq bir sözlə yüksək intellektual və sosial bacarıqlardı. Lakin bu bacarıqlara böyüyən nəsil ənənəvi  təlim prosesində,  və təmasda olduğu biliklərin məzmun quruluşunda  yiyələnə bilmir. Bunun ən başlıca səbəbindən  biri biliklərin mənimsəmə məqsədi daşıyan quruluşudur.  Mənimsəmə idrak fəaliyyətinin ibtidai səviyyəsidir, və ona görə də bu quruluşda İKT bütün resurslarından istifadə edilsə də şagirdlərdə  yüksək idrakı bacarıqlar formalaşa  bilmir. Bu ondan irəli gəlir ki İKT süni idrak üzərində qurulub, biliklərin məzmunu isə əsrlər boyu ənənəyə uyğun  məntiqsiz halda  illərlə hissədən tama çıxmaqla qurulubdur.

Süni idrak nəzəriyyəsini Lütfi-Zadə yaratmışdır (1). Piaje isə   idrak nəzəriyyəsində- insanın təbii düşünmə yolunu və bu yolda idraki bacarıqlarının qurulması yollarını göstərmişdir (2) , amma fərqli dillərdə. Piaje psixoloji , Lütfi Sadə isə riyazi dildə.

Əgər biz insanın düşünmə yolunu Piajenin tamlıq məntiqi ilə modelləşdirib , onda izomorf olaraq bilikləri modelləşdirsək , onda alınan modeldə  təbii idrakın-düşünmə yolu  süni idrakın  düşünmə yolu ilə qurulan biliklərlə üst-üstə düşə bilər. Bu tamlıq və qeyri səlis modeldə olan biliklərlə təlim zamanı çalışan hər bir fərd öz düşüncə yoluna uyğun  qurulan biliklərlə təmasda olanda o həm düşüncə yolunu qurur həmdə ona adekvat olaraq bilik strukturlarını yaradır.

https://www.researchgate.net/publication/329561725_Technology_of_modeling_of_integrity_and_fuzzy_model_of_knowledge_-_IFMK

Baxış: 794

Eğitimde Bütünlük ve Bulanık Mantığın Uygulanması

¹ Fatma khanim Bunyatova

«İntellect school-İdrak mektebi” Baku

    ² Sudaba Hasanova

Ortaokul No 23, Baku, Azerbaijan

Abstract:Azerbaycanda egitim mufradatinin  amaci kazanilan bilgilerin uygulanmasidir ve bu amaca tam olarak bulasilmamaktadir. Teknolojinin hizli gelisimi sirasinda, bireyler

sadece bilgiyi hatirlamak için deyil, ayni zamanda onu yaratmak, deyistirmek ve analiz etmek icin daha yüksek bilissel becerilere ehtiyac duyar.Bu  kosullari yerine getirmek için ilk Read the rest of this entry »Baxış: 1834